Structureel politietekort dreigt: gemeenten maken zich zorgen over lokale veiligheid

De politie in Nederland staat financieel onder druk. Volgens recente berichtgeving voorziet de organisatie vanaf 2026 een structureel tekort dat kan oplopen tot maar liefst 300 miljoen euro in 2030. Gemeenten reageren bezorgd: zij vrezen dat de veiligheid in buurten en wijken onder druk komt te staan, en dat zij zelf op moeten draaien voor aanvullende maatregelen.

Minder blauw op straat

Het nieuws kwam naar buiten op 13 juni, toen minister Van Weel de Tweede Kamer informeerde over de toenemende tekorten bij de politie. Het begon met tientallen miljoenen euro’s vanaf 2026, maar het gat groeit snel naar honderden miljoenen richting het volgende decennium. De oorzaak ligt in stijgende personeelskosten, structurele onderbezetting en onvoldoende indexatie vanuit het Rijk.

Gemeenten voelen de gevolgen direct. Minder geld betekent minder agenten, langere responstijden en minder ruimte voor wijkgerichte inzet. Vooral kleinere gemeenten vrezen dat hun capaciteit voor handhaving en veiligheid verder onder druk komt te staan.

Bezuinigingen raken lokaal niveau

De timing van het bericht is opvallend: gemeenten zijn juist nu bezig met het opstellen van hun begrotingen voor 2026 en verder. De zorgen stapelen zich op. Niet alleen kampen zij al met tekorten in het sociaal domein en jeugdzorg, nu komt ook de veiligheid onder vuur te liggen.

In een gezamenlijke reactie met het Openbaar Ministerie luiden meerdere burgemeesters en veiligheidsregio’s de noodklok. Zij wijzen erop dat veiligheid een primaire overheidstaak is, en vrezen dat zij noodgedwongen zelf geld moeten vrijmaken voor toezicht, cameratoezicht of buurtpreventie. “De grens is bereikt,” aldus de gedeelde boodschap aan het ministerie.

Lokale druk en politieke gevolgen

De effecten zijn voelbaar tot op straatniveau. Wijkagenten krijgen grotere werkgebieden, jongerenwerkers missen politiepartners in preventieve trajecten en meldingen van overlast worden minder snel opgevolgd. Ook integrale handhaving – waarbij gemeenten, politie en zorgpartijen samenwerken – komt onder druk te staan.

Met de gemeenteraadsverkiezingen in aantocht is veiligheid opnieuw een speerpunt in veel lokale campagnes. Bewoners hechten veel waarde aan een zichtbare politie en directe respons bij incidenten. De aankondiging van het tekort zal daarom ongetwijfeld politieke discussies aanwakkeren, zeker nu gemeenten zich steeds vaker genoodzaakt zien om zelf op te draaien voor wat eerder een rijksverantwoordelijkheid was.

Gevolgen voor de komende jaren

Het is vooralsnog onduidelijk hoe het kabinet dit tekort wil opvangen. Zonder extra rijksmiddelen zullen gemeenten hun beleid moeten aanpassen, en mogelijk zelf keuzes maken over aanvullende veiligheidsinvesteringen.

Wat zeker is: de druk op lokale besturen neemt toe. In een tijd waarin het vertrouwen in de overheid al broos is, kan verminderde veiligheid in de wijk dat alleen maar verder ondermijnen. Veel gemeenten hopen dan ook op snelle duidelijkheid en extra steun vanuit Den Haag.

Zolang die uitblijft, blijft de vraag hangen: wie bewaakt de veiligheid, als het blauw op straat steeds verder verdwijnt?